Merkwaardige foto van Duitse artillerie te Moortsele Periode 1914-1918. (29/4/2012).

Meest waarschijnlijke uitleg onderaan toegevoegd (20/1/2013)

Begin 2012 kwam ik in bezit van ondersteaande merkwaardige foto. Als enige uitleg bij de foto kwam ik te weten dat hij was genomen op grondgebied Moortsele in de periode 1914-1918. Op de foto ziet men Duitse opgestelde artillerie.

Na enig eigen speurwerk en de medewerking van Mr David Galens, slaagden we er toch in de lokatie thuis te brengen. Grootste probleem de lokatie is amper nog te vergelijken met de huidige situatie.

We bevinden ons op de foto op de huidige Tramstraat te Moortsele. De kanonnen stonden opgesteld juist achter de toenmalige en heden reeds lange tijd verdwenen tramlijn. De dichtstbijgelegen boerderij met de vrij grote stal bestaat heden ten dage nog maar is qua uitzicht zeer sterk gewijzigd.

Hieronder een tweetal foto's met het sterk gewijzigde en moeilijk te vergelijken zicht.

Zoals reeds gezegd is het zeer moeilijk beide foto's als gelijkaardig te aanzien. Zo is de eigenlijke tramlijk reeds van in de jaren '50 verdwenen. Links achteraan ziet u de huidige situatie van de boerderij die nog duidelijk zichtbaar is op de foto van 100 jaar geleden.

De actuele foto is getrokken vanop de oude verdwenen tramlijn. Als ik niet van hieruit fotografeer is het echter onmogelijk de hoeve links op de oude foto nog mee op de vergelijkende foto te zetten. Op de achtergrond rechts, tussen het groen, ziet u een huizenrij waar ook nog zeker 3 van de 4 huizen staan van op de oude foto. Dit zijn de huizen van de huidige Rollebaan.

De boerderij links ziet er nu ongeveer zo uit. De lange stal die tot tegen de tramlijn liep is eveneens sterk aangepast daar het huis een hoek kreeg bijgemetst. Hierdoor blijkt de vroegere stal heden wel heel wat korter.

Er werd ook gepoogd op de Rollebaan de toenmalig reeds op de foto bestaande huizen terug te vinden. Ook dit blijkt niet echt zo evident. Zo goed als zeker zijn er nog 3 van de 4 woningen terug te vinden. Allen zijn ze echter sterk verbouwd.

Het meeste linkse huis is heden allicht nummer 49 op de Rollebaan. De tweede woning van links (eerste van 2 dicht bij elkaar gebouwde huizen) is zo goed als zeker de huidige woning met nummer 47. De dichtbijgelegen 3e woning is hier te sterk verbouwd om er nog iets van de herkennen. Ook werd er allicht van een tweetal oudere woningen 1 grotere nieuwe woning gemaakt waardoor de directe link met de foto helemaal is verdwenen.

Tussen de twee vrij kort bij elkaar gelegen huizen en de 4e woning op de foto (meest rechtse), is een iets grotere afstand waardoor het wel wat moeilijker wordt in te schatten welke de eigenlijke bijhorende huidige woning zou zijn. Op onderstaande woningen ziet u de volgens mij beiden kans makende woningen.

Uit bovenstaande info kan dus wel degelijk worden aangetoond dat de foto uit 1914-1918 wel degelijk te situeren is op grondgebied Moortsele. Alleen bleef de vraag over wanneer deze foto nu juist gelokaliseerd moet worden binnen de gekende oorlogsfeiten in deze regio anno 1914-1918.

Hieronder de bedenking die ikzelf reeds had over de lokatie van de artillerie en bijkomend wat ik doorkreeg via Mr Jozef De Schamphelaer uit Oosterzele, waarvoor dank. Allicht zal de gezamelijke uitleg wel vrij kort bij de waarheid zitten.

Het meest waarschijnlijke scenario is dat ook deze kanonnen iets zouden te zien hebben met de Duitse WO I vliegvelden die in de directe omgeving van Gent werden aangelegd. Hiervan lagen er twee zeer kortbij Moortsele. Dit waren in eerste instantie Gontrode en anderzijds Scheldewindeke. Mogelijks had deze artillerie wel iets te zien met Gontrode. Hieronder een detail van de stafkaart uit 1933 met de Tramstraat.

ook nog Tramstraat. Op de hoek daar moet de desbetreffende boerderij al hebben gestaan, wel niet aanwezig op dit stukje stafkaart. Verder op de achtergrond ziet men de Rollebaan waarbij wel reeds een aantal stippen staan die kunnen overeenkomen met de huizen zichtbaar op de foto.

Bekijken we nu dit kleine stukje kaart eens in het grotere geheel, dan werd de Tramstraat als een rood lijntje aangeduid. De vuurrichting van de zichtbare artillerie staat aangeduid met een rode pijl. Het vliegveld van Gontrode staat bovenaan aangeduid.

Men kan het bijna niet ontkennen. Beiden zijn letterlijk op elkaar gericht. Daarom dat het mij vrij evident lijkt beiden zo goed als zeker aan elkaar te moeten koppelen.

In juni 2012 mocht ik via de heemkundige kring "Het Land van Rode" die dit artikeltje had mee overgenomen in hun heemkundig blad, onderstaande door hen ontvangen reactie verkrijgen. De tekst werd integraal gepubliceerd en in fijn schrift beperkt door mij aangevuld:

Die foto van de artillerie te Moortsele is waarschijnlijk genomen November 1918 tijdens de terugtrekking van het Duitse leger. De kanonnen zijn waarschijnlijk kaliber 75 mm met een draagwijdte tot 5 a 7 km.

De 3 (arillerie)stukken staan (allicht) opgesteld om 3 verschillende kruispunten (tussen Gontrode en Moortsele) te (kunnen) beschieten om zo de geallieerde achtervolgers te vertragen. (Als je dan probeert aan te vullen welke kruispunten dit moeten geweest zijn vermoed ik dat dit bijna Landskouter centrum, Lemberge centrum en mogelijks vrij direct de site van Gontrode moeten geweest zijn).

We zien duidelijk dat de artilleriestelling niet blijvend is. Er is geen wal opgeworpen rond de stukken. Er zijn geen caissons te zien (pakwagens voor munitie). (Mogelijks) De paarden van het geschut zijn waarschijnlijk gestald in de schuur om verzorgd te worden. Er is geen enkele camouflage tegen vliegtuigen. De geweren van de kanonniers zijn opgesteld in rokken. (Dit is allicht een ondertussen verdwenen woord uit onze woordenschat voor de specifieke stapeltjes van geweren zoals zichtbaar op de foto). Er is geen tent voor de telefonist of geschutsberekenaars. De kanonnen hebben er hoogstens 1 a 2 dagen gestaan. In militair jargon wordt een dergelijke stelling een "Vliegende Stelling". genaamd. Die opstelling aan de rand van de weg wijst er op dat "Snel kunnen vertrekken naar de Heimat" de boodschap was.

Bron: Jozef De Schamphelaer - Oosterzele - Deed zelf legerdienst in 1950 bij de veldartillerie.

Kunt u bovenstaande bewering bevestigen of heeft u nog bijkomende info, weet dat deze zeker als aanvulling welkom blijft. Gelieve mij in dat geval gerust te contacteren op info@bunkergordel.be.